Şu anki kıtasal sürüklenme teorisi, tarih boyunca karasal süreçleri anlamak için iyi bir model sağlar. Bununla birlikte, plak tektoniği, üç milyar yıl öncesine kadar olan süreçleri başarıyla aydınlatabiliyor olsa da, teori, Dünya’nın dinamiğini ve kabuğun oluşumunu yaklaşık 4.6 milyar yıl önce ve en erken gezegen oluşumuna kadar açıklamak için yeterli değildir.
Kopenhag Üniversitesi’nin bir parçası olan Danimarka Doğa Tarihi Müzesi’ndeki Kuzey Atlantik Evrimi Merkezi’nden Tomas Naæraa’nın bu konuda araştırma yapmış ve doktora tezi Nature dergisi tarafından yayınlanmıştır.
Bu tezinde, “Radyometrik tarihlemeyi kullanarak, dünyanın en eski kıtalarının, plaka tektoniği ile karakterize edilen mevcut ortamlardan belirgin derecede farklı jeodinamik ortamlarda yaratılmış olduklarını gözlemleyebiliriz. Bu nedenle, bugün bildiğimiz şekliyle levha tektoniği, oyunun başında geçirdiği süreçleri anlamada iyi bir model değildir” yorumunu yapmıştır.
Plaka tektoniği, kıtasal sürüklenme ve deniz tabanında yayılma teorisidir. Volkanizma, depremler ve denizaltı depremleri (ve buna bağlı tsunami) ile iklim ve dünyadaki tür gelişimine kadar olan geniş bir olay yelpazesi, 1960’lı yıllarda dünya çapında tanınan plaka tektoniği modeliyle açıklanabilir. Tomas Næraa, şimdi yarım asırlık eski modelin artık yeterli olmadığını kanıtlayabilecek araştırmalar yapmış ve “Plaka tektoniği teorisi Dünya tarihinin yaklaşık 3 milyar yılına uygulanabilir, ancak Dünya 4.567 milyar yıl öncesine kadar daha yaşlıdır ve şimdi Dünya dinamiklerinde önemli bir değişim yaşandığını gösterebilir” kanısına varmıştır.
Bu çalışma, 30 yıldır merkezi araştırma konusudur. Hafniyum (Hf) elementinin izotoplarını kullanarak, dünya çapında jeologları 30 yıldır şaşkına çeviren bir araştırma konusuna ışık tutmayı başarmıştır. Danimarka’nın Tabiat Tarih Müzesi’ndeki Profesör Minik Rosing, Næraa’nın tezini ustaca bir çalışma olarak görmüşve bu konuda şu yorumu yapmıştır.
“Dünya ve kıtanın kökeni bağlamını tamamen yeni bir yolla anlamaya başladıklarını vurgulayarak, karasal organizmaları besleyen iklim ve besin döngüsü plaka tektoniği tarafından yürütülmesi sonucuna varmıştır .Bu şekilde, Dünya’nın kabuğu oluşumu diğer faktörler tarafından kontrol edilip başlatılırsa, kontrollü iklimin ve hayatın 4 milyar yıl önce başladığı ve evrimleştiği ortamları bulmamız gerektiğini belirtmiştir: “Bu temel anlayış, gelecekteki iklim değişikliğinin anlaşılması için büyük önem arz edebilir”.
Kaynak:T. Næraa, A. Scherstén, M. T. Rosing, A. I. S. Kemp, J. E. Hoffmann, T. F. Kokfelt, M. J. Whitehouse. Hafnium isotope evidence for a transition in the dynamics of continental growth 3.2 Gyr ago. Nature, 2012; 485 (7400): 627 DOI.
